راهنمای رسم خط روند (Trendline)

خطوط روند در تحلیل تکنیکال

برای آشنایی با مفهوم خطوط روند این مقاله از مقالات آموزش فارکس را مطالعه کنید. احتمالاً رایج ترین شکل از تحلیل تکنیکال در معاملات فارکس خطوط روند هستند.

علاوه بر این احتمالاً یکی از کم استفاده ترین ها نیز هستند. (اکثر تریدرهای مبتدی خلاف روند ترید می کنند)

خطوط روند در صورت رسم صحیح ، می توانند به دقت و درستی هر روش دیگری باشند.

متأسفانه ، بیشتر معامله گران فارکس آنها را به درستی ترسیم نمی کنند یا سعی می کنند خط را طوری بکشند که منطبق بر بازار شود. در صورتیکه جریان باید عکس این باشد.

در ابتدایی ترین شکل خود ، یک خط روند صعودی در امتداد کف نواحی حمایتی (دره ها) واضح و آشکار ترسیم می شود.

چنین خط روندی، خط روند صعودی نامیده می شود.

در روند نزولی ، خط روند در امتداد سقف مناطق مقاومتی (قله ها) ترسیم می شود که براحتی قابل شناسایی هستند.

چنین خط روندی، خط روند نزولی شناخته می شود.

چگونه باید خطوط روند را ترسیم کرد؟

برای ترسیم صحیح خطوط روند در فارکس ، تنها کاری که باید انجام داد این است که دو سقف یا دو کف اصلی را پیدا کرده و آنها را به هم متصل کرد.

بله ، خیلی ساده است. سعی کنید خود را از پیچیدگی های بی مورد خلاص کنید.

در اینجا خطوط روند واقعی ارائه می شوند! به این امواج نگاه کنید!

انواع روند ها

سه نوع روند وجود دارد:

1. روند صعودی (کف های بالاتر)
2. روند نزولی (سقف های پایین تر)
3. روند ساید (رنج)

در اینجا چند نکته مهم که هنگام استفاده از خطوط روند در فارکس باید بخاطر داشت ارائه شده است:

• برای ترسیم یک خط روند معتبر حداقل به دو سقف یا دو کف لازم است اما برای تأیید خط روند به سه مورد نیاز است.
• هرچه خط روند را تیز تر ترسیم کنید ، اعتبار آن کمتر و احتمال شکستن آن بیشتر است.
• همچون سطوح حمایت و مقاومت افقی ، خطوط روند هرچه بیشتر لمس و تست شوند ، قویتر می شوند.

و مهمتر از همه ، هرگز با خوراندن و منطبق کردن خطوط روند به بازار آنها را ترسیم نکنید. اگر آنها متناسب نباشند ، خط روند معتبر نیست!

خط روند ساید یا بدون روند

بالاتر گفتیم که غیر از روند صعودی و روند نزولی روند سومی نیز وجود دارد که به آن روند ساید می گوییم. مهم نیست که چه اسمی بر روی آن بگذاریم، مهم آن است که مفهوم آن را بدانیم.

روند ساید یا بازار بدون روند زمانی اتفاق می افتد که بازار از ساختن سقف های بالاتر و یا کف های پایین تر عاجز است.

به این بازار رنج نیز گفته می شود.

در درس های آینده به شما خواهیم گفت که چگونه بر اساس خطوط روند معامله کنید.

آموزش ترسیم خط روند در تحلیل تکنیکال و بررسی اعتبار آن

خط روند یکی از ساده ترین و در عین حال مفیدترین ابزارهای تحلیل تکنیکال است که تحلیل گران از آن استفاده می کنند. در این مقاله ابتدا به آموزش ترسیم خط روند در بورس (قابل استفاده در هر نوع بازار سرمایه گذاری) می پردازیم سپس در ادامه به بررسی اعتبار خطوط روند و همچنین نحوه تبدیل خطوط روند به یکدیگر می پردازیم. با ما همراه باشید.

تعریف خط روند صعودی و نزولی

مطابق شکل 1 الف، خط روند صعودی خط صافی است که راهنمای رسم خط روند (Trendline) انتهای موج های نزولی را در یک موج صعودی کلی، به یکدیگر متصل می کند و شیب مثبت دارد. خط روند نزولی نیز خط صافی است که انتهای موج های صعودی در یک موج نزولی کلی را به یکدیگر متصل می کند و شیب منفی دارد که در شکل 1 ب به آن پرداخته شده است.

شکل 1 الف- مثالی از خط روند صعودی که نقاطی که قیمت در آنها تصحیح می شود را به یکدیگر متصل می کند. برای ترسیم خط روند ، ابتدا به دو نقطه (مثل نقاط 1 و 3) نیاز است ولی برای افزایش اعتبار خط روند، برخورد نقطه سوم (مثل نقطه 5) با خط روند نیاز است.

شکل 1 ب- خط روند نزولی بالای موج های صعودی کشیده می شوند. برای رسم اولیه این خط به دو نقطه نیاز است (مثل نقاط 1 و 3) ولی برای افزایش اعتبار خط روند، نقطه سوم (مثل نقطه 5) باید آن را تایید کند.

نکته مهم در رابطه با ترسیم خط روند

در موج های صعودی کلی، برای رسم خطوط روند باید حفرات (Pit) را به هم وصل کرد. حفرات محل برگشت قیمت می باشند که از آن نقاط قیمت پایین تر نیامده است. اما در موج های نزولی کلی، باید برای ترسیم خط روند ، قله ها (Peak) را به هم وصل کرد. قله ها نقاطی از برگشت قیمت می باشند که قیمت نتوانسته است از آنها بالاتر رود. به طور کلی به قله ها و حفره ها، پیووت (Pivot) گفته می شود. در ریاضیات معادل پیووت همان اکسترمم است. همان طور که در شکل 1 الف نشان داده شده است در یک موج صعودی کلی، باید از اتصال حفرات به یکدیگر، خط روند ترسیم شود اما مطابق شکل 1 ب، در یک موج نزولی کلی باید از اتصال قله ها به یکدیگر خط روند ترسیم شود.

نحوه ترسیم خط روند

برای ترسیم خط روند در بورس به صورت صحیح، مانند رسم سایر موارد در نمودارها نیاز به رسم چندین خط به صورت تجربی است تا بتوان درست ترین آنها را انتخاب کرد. گاهی ممکن است خط روندی که درست به نظر می رسد نیاز به تصحیح داشته باشد. به طور کلی چند دستورالعمل مفید برای پیدا کردن این خطوط وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.

برای ترسیم خط روند در بورس و یا در سایر بازارهای سرمایه گذاری، ابتدا می بایست روند را تشخیص داد. به این معنی که برای رسم خط روند صعودی، باید حداقل دو حفره نزولی که حفره دوم از حفره اول بالاتر است را پیدا کرد. البته واضح است که برای رسم هر خط صاف و مستقیمی باید دو نقطه را انتخاب کنیم. برای مثال در شکل 1 الف، زمانی که قیمت از نقطه 3 شروع به رشد کرد، چارتیست ها مطمئن می شوند که نقطه 3 انتهای حفره نزولی بوده است و فقط خط روند صعودی مقدماتی را با استفاده از نقاط 1 و 3 می توان رسم کرد. بعضی از چارتیست ها نفوذ قیمت تا بالاتر از نقطه 2 را برای تایید روند صعودی و کشیدن خط روند لازم می دانند. برخی دیگر به رشد قیمت تا وسط موج 2-3 یا رشد قیمت تا نزدیکی نقطه 2 را لازم می دانند.

اگرچه معیارها برای ترسیم خط روند در بورس و یا در سایر بازارهای سرمایه گذاری به این صورت، متفاوت است ولی یادآوری این نکته ضروری است که چارتیست ها از لحاظ منطقی نیاز دارند که درباره صحت شکل گرفتن نقطه پایینی حفره یا موج اطمینان حاصل کنند و اینجاست که از اتصال پایین ترین نقاط موج های نزولی (حفرات) در روند صعودی کلی، خط روند صعودی پدید می آید.

خط روند مقدماتی در مقابل خط روند معتبر

پیش از این هر چه ذکر شد درباره خط روند مقدماتی بود. برای تایید اعتبار یک خط روند صعودی لازم است که این خط برای سومین بار به نقطه ای برسد که در آنجا قیمت ها مجددا به سمت بالا حرکت می کنند. در شکل 1 الف، آزمون صحت خط روند، در نقطه 5 اعتبار آن را تایید می کند. شکل 1 ب، یک روند نزولی را نشان می دهد ولی قوانین قبلی درباره آن صادق است. به طور خلاصه یعنی اینکه دو نقطه برای رسم ابتدایی خط روند و نقطه سوم برای ایجاد یک خط روند معتبر لازم است.

چگونه از خط روند استفاده کنیم ؟

هنگامی که نقطه سوم اعتبار خط روند را تایید کرد و روند، مسیر اصلی خود را در پیش گرفت، خطوط روند در زمینه های مختلفی مفید خواهند بود. یکی از مفاهیم اولیه روند این است که روند دوست دارد جهت خود را حفظ کند. در نتیجه هنگامی که روند شیب مطمئنی به خود می گیرد که این شیب به وسیله راهنمای رسم خط روند (Trendline) خط روند قابل تشخیص است. به طور معمول خط روند در همان شیب باقی می ماند.

خط روند در بورس نه تنها حد نهایی مراحل تصحیح روند را مشخص می کند بلکه شاید به عنوان یک کاربرد مهمتر بتوان زمان تغییر جهت روند را نیز از روی آن پیش بینی کرد. برای مثال در روند صعودی، حفره نزولی اغلب به خط روند نزدیک می شود و یا حتی اندکی از آن عبور می کند. علت آن تمایل معامله گران به خرید در موج های نزولی در یک روند صعودی است که باعث می شود این خط روند همانند یک مرز حمایت عمل کند که می توان به عنوان محدوده خرید از آن استفاده کرد. در روند نزولی این خط به عنوان محدوده مقاومت (فروش) عمل می کند. (شکل 2 الف و 2 ب را ببینید)

شکل 2 الف- تا زمانی که خط روند پابرجاست حفره های نزولی در نزدیک خط روند، ناحیه مناسب خرید محسوب می شوند. در نقاط 5 و 7 می توان اقدام به خرید مجدد نمود. شکسته شدن خط روند در نقطه 9 علامتی است جهت خروج از روند موجود، که یک روند نزولی را پس از روند صعودی هشدار می دهد.

شکل 2 ب، نقاط 5 و 7 می توانند به عنوان نقطه فروش مورد استفاده قرار بگیرند شکسته شدن خط روند در نقطه 9 اخطاری است جهت تغییر روند.

تا زمانی که خط روند شکسته نشده باشد از آن می توان به عنوان محدوده خرید یا فروش استفاده کرد. در شکل 2 الف، شکسته شدن خط روند، اخطار در مورد تغییر روند است و بدین معنی است که شاید بهتر باشد از معاملاتی که بر اساس پیش بینی جهت این روند انجام شده، خارج شد. در اغلب مواقع شکسته شدن خط روند یکی از بهترین و سریع ترین اخطارهای تغییر روند است.

چگونه می توان اعتبار خط روند را تعیین کنیم ؟

لازم است که درباره ویژگی های خط روند صحبت کنیم. اول از همه چه چیزی به یک خط روند اعتبار می دهد ؟ جواب این سوال دو قسمت دارد : طولانی تر بودن زمانی که خط روند صحت خود را حفظ کرده است و تعداد دفعاتی که در برخورد با قیمت ایستادگی کرده است.

به عنوان مثال در ترسیم خط روند ، خط روندی که 8 مرتبه قیمت را لمس کرده و همچنان پایدار مانده بسیار مهم تر و معتبر تر از خط روندی است که تنها سه مرتبه در برابر قیمت ایستادگی کرده است. همچنین خط روندی که به مدت 9 ماه تاثیر خود را حفظ کرده نسبت به خط روند 9 هفته ای و یا 9 روزه اهمیت بسیار بیشتری دارد. اعتبار بیشتر خط روند اعتماد و اعتبار بیشتری را به وجود می آورد و نفوذ در آن از اهمیت بیشتری برخوردار است.

خط روند باید شامل تمام نوسانات قیمت باشد

خطوط روند در نمودار میله ای باید کاملا در بالا یا پایین میله های روزانه (محدوده نوسان قیمت در طول روز) رسم گردد و قیمت های بالایی یا پایینی را نیز در برگیرد. بعضی از چارتیست ها ترجیح می دهند خط روند را از متصل کردن قیمت پایانی رسم کنند هر چند که این روش استاندارد نیست، ولی مطمئنا قیمت پایانی مهم ترین قیمت در طول یک روز است. تکنیک به کارگیری کل فعالیت های قیمت ها برای رسم خط روند کاربرد رایج تری دارد.

شکل 3- رسم صحیح خط روند که باید کلیه قیمت های روز را در بر گیرد (خط روند قیمت های پایینی در نمودار میله ای را در بر گرفته است)

چگونه نفوذهای کوچک به خط روند را بررسی کنیم ؟

به هنگام ترسیم خط روند در بورس ، گاهی اوقات قیمت در طول روز به داخل خط روند نفوذ می کند اما در انتهای روز، قیمت پایانی در مسیر خط روند شکل می گیرد و تحلیل گران را در شک و تردید باقی می گذارد که آیا روند شکسته شده است یا خیر ؟ (شکل 4 را ببینید)

شکل 4- گاهی اوقات نفوذ یک روزه قیمت در خط روند چارتیست را در این شک باقی می گذارد که آیا خط روند هنوز معتبر است یا باید خط جدیدی رسم کرد. یک پیشنهاد این است که خط اولیه را حفظ کرد و خط جدید را نیز رسم کرد تا بتوان تشخیص داد که کدام یک معتبرتر است.

شکل 4 یکی از این موقعیت ها را نشان می دهد. قیمت در طول روز خط روند را می شکند ولی در انتهای روز به بالای خط روند برمی گردد و قیمت پایانی بالای خط روند رقم می خورد. آیا لازم است تا دوباره خط روند را رسم کنیم ؟ متاسفانه قانون صریح و سریعی برای چنین موقعیت هایی وجود ندارد. گاهی اوقات بهتر است که نفوذ کوچک قیمت را نادیده بگیریم مخصوصا زمانی که حرکت قیمت، اعتبار خط روند اصلی را تایید می کند.

چگونه یک خط روند در بورس شکسته می شود ؟

به عنوان یک قانون عمومی، شکل گرفتن قیمت پایانی زیر خط روند در موج صعودی و بالای خط روند در روند نزولی بسیار مهم تر از نفوذهایی است که ناشی از نوسانات قیمت در طول روز می باشد. زمانی که قیمت پایانی به قدر کافی در خط روند نفوذ نکرده است اکثر تحلیل گران تکنیکال از دو فیلتر قیمت و زمان برای مشخص کردن اعتبار خط روند و حذف کردن اخطارهای مشکوک استفاده می کنند.

به عنوان مثال فیلتر قیمت، نفوذ 3 درصد در قیمت پایانی می باشد و بیشتر برای شکسته شدن خطوط روند بلند مدت به کار می رود. به این معنی که برای قطعیت شکسته شدن خط روند، نفوذ قیمت پایانی به اندازه 3 درصد در داخل خط روند لازم است. به عنوان مثال وقتی قیمت یک سهام خط روند صعودی خود را در قیمت 1500 تومان شکسته باشد قیمت پایانی باید 3 درصد پایین تر از این قیمت قرار بگیرد تا شکست خط روند تایید گردد یعنی باید قیمت سهام به 1455 تومان برسد. واضح است که معیار 3 درصد برای دوره های کوتاه مدت مناسب نمی باشد و شاید معیار 1 درصد در این موارد بهتر باشد.

قانون درصد نشانگر یکی از انواع فیلترهای قیمت است. چارتیست های بازار سرمایه، نفوذ کامل همه قیمت ها را لازم می دانند (اعم از بالایی، پایینی و پایانی). اگر فیلترها کوچک باشند تردید نسبت به درستی اخطارها همچنان باقی می ماند و اگر خیلی بزرگ باشند حرکات ابتدایی قیمت را از دست خواهیم داد. یک معامله گر شخصا باید بهترین فیلتر را بر اساس نوع هر روند تشخیص دهد. فیلتر پیشنهادی دیگری نیز به نام فیلتر زمان وجود دارد که به میزان نفوذ کافی قیمت در خط روند در اثر افزایش یا کاهش قیمت نیاز دارد.

یک فیلتر رایج زمان، قانون دو روزه راهنمای رسم خط روند (Trendline) می باشد به این معنی که برای اطمینان از شکست خط روند، قیمت های پایانی باید به مدت دو روز متوالی در سوی دیگر خط روند تشکیل شوند. بنابراین برای شکسته شدن خط روند صعودی، قیمت های پایانی باید حداقل به مدت دو روز متوالی زیر خط روند بسته شوند. شکسته شدن این خط تنها در یک روز قابل قبول نیست. فیلتر زمان و فیلتر نفوذ 1 تا 3 درصد در مورد شکسته شدن خطوط حمایت و مقاومت مهم نیز کاربرد دارند. فیلتر دیگری نیز وجود دارد که عبارت است از تشکیل قیمت پایانی آخرین روز هفته در بالای خط روند.

چگونه خطوط روند به یکدیگر تبدیل می شوند ؟

سطوح حمایت و مقاومت هنگامی که شکسته می شوند به یکدیگر تبدیل می شوند. همین قانون به هنگام ترسیم خط روند نیز صادق است. (شکل های 5 الف و 5 ب را ببینید)

شکل 5 الف- مثالی از تبدیل خط حمایت صعودی به خط مقاومت. معمولا خط حمایت پس از شکسته شدن، به یک مانع مقاوم در برابر موج های صعودی تبدیل می شود.

شکل 5 ب- اغلب مواقع خط روند نزولی بعد از شکسته شدن تبدیل به خط حمایت می شود.

به بیان دیگر خط روند صعودی (خط حمایت) هنگامی که به طور قطع شکسته شود تبدیل به خط مقاومت خواهد شد و بدین ترتیب خط روند نزولی نیز هر گاه به طور قطعی شکسته شود تبدیل به خط حمایت خواهد شد.

منبع : کتاب “تحلیل تکنیکال در بازار سرمایه” تالیف جان مورفی، مترجمان کامیار فراهانی فرد و رضا قاسمیان لنگرودی

خطوط روند

احتمالاً خطوط روند پرکاربردترین ابزار تکنیکال در میان سهامداران باشد. اگر این خطوط به درستی ترسیم شوند، می توانند به اندازه دیگر روش‌ها دقیق باشند.

متاسفانه بسیاری از افراد این خطوط را بدرستی رسم نمی‌کنند و یا خطوطی که رسم می نمایند بدرستی با جهت حرکت تطبیق ندارد.

روند نزولی

روند صعودی

در حالت پایه زمانی که روند صعودی باشد این خطوط در زیر نمودار کشیده شده و بعنوان حمایت در نظر گرفته می‌شوند.

در روند نزولی نیز این خطوط در بالای نمودار ترسیم شده و به عنوان مقاومت در نظر گرفته می‌شوند.

چگونه خطوط روند را ترسیم کنیم؟

بمنظور رسم خطوط روند برای سهام خود، به راحتی می توانید با مشخص کردن حداقل 2 نقطه‌ی بالایی در روند نزولی و یا حداقل 2 نقطه پایینی در روند صعودی و اتصال این دو نقطه به هم خط روند را ترسیم نمایید.

با توجه به شکل می توانید خطوط روند ترسیم شده را مشاهده نمایید. به همین سادگی !

انواع روند

انواع روند ها

3 نوع روند وجود راهنمای رسم خط روند (Trendline) دارد:

• روند صعودی 2- روند نزولی 3- روند تثبیت شده (رنج)

در زمان استفاده از خطوط روند به این نکات توجه کنید:

برای ترسیم یک خط روند 2 نقطه کافی است امّا برای تایید و اعتبارسنجی آن نیاز به 3 نقطه می باشد.

هر چقدر شیب خط روند شما بشتر باشد (قدر مطلق شیب) خطوط روند شما دارای اعتبار پایین‌تری است و احتمال شکست آن بالاتر خواهد بود.

مانند خطوط روند عمودی، هر قدر خط روند شما بیشتر مورد آزمایش قرار گرفت، این خط روند قدرتمندتر خواهد بود.

مهمتر از همه، هیچوقت سعی نکنید که با زور! نمودار را با خط روند مورد نظر خود تطبیق دهید! اگر این خطوط به درستی رسم نشوند معتبر نخواهند بود.