ابزارهای داد و ستد

معرفی انرژی

بورس انرژی ایران، به عنوان یک بورس کالایی، تشکلی خود انتظام است که امکان انجام معاملات حامل های انرژی شامل نفت، گاز، برق و سایر حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. در بورس انرژی ایران نیر مشابه سایر بورس ها، تعداد زیادی خریدار و فروشنده حضور داشته که با انجام داد و ستد در فضایی رقابیت، دستیابی به قیمت های تعادلی حامل های انرژی را میسر می سازند

بورس انرژی ایران دارای سه بازار فیزیکی ، مشتقه و فرعی می‏باشد در بازار فیزیکی ، کالاهای پذیرفته شده در بورس و در بازار مشتقه ، اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می‏ گیرند ابزارهای داد و ستد کالاهای تک محموله ‏ای و خارج از گونه نیز در بازار فرعی قابلیت معامله دارند بازار فیزیکی خود شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایرحامل‌های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادآتی و قرارداد اختیار معامله می‏ باشد. همچنین هر یک از تابلو ها دارای دو رینگ داخلی و بین المللی هستند. در بازار فیزیکی معاملات در قالب قرارداد های نقدی، نسیه، سلف، کشف پرمیوم، انجام میپذیرند و قراردادهای آتی، اخیار معامله و سلف موازی استاندارد نیز قابلیت معامله در بازار مشتقه را دارا می باشند

بر این اساس کلیه حامل‏های انرژی در صورت داشتن سابقه فعالیت قابل اتکاء عرضه‏ کننده در بازارکالای مورد پذیرش، امکان کشف عادلانه قیمت با توجه به میزان عرضه کالا توسط متقاضی و عدم شمول محدودیت‏ های قیمت‏ گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا همچنین ارائه تعهدات مصرح در دستورالعمل پذیرش توسط متقاضی با تصویب هیات پذیرش یا کمیته عرضه بورس انرژی به عنوان کالای اصلی یا مشابه امکان معامله در بورس انرژی را دارند

در بورس انرژی ایران معاملات در بازار فیزیکی بسته به تعداد عرضه ‏کنندگان در یک نماد معاملاتی و شرایط عرضه به سه روش حراج حضوری، معاملات تمام الکترونیکی و عرضه یکجا انجام می‏ پذیردمعاملات در بازار مشتقه نیز به صورت تمام الکترونیکی انجام می‏ پذیرد

مزایای بورس انرژی

معافیت مالیاتی بر اساس ماده 6 قانون توسعه ابزارهای نوین مالی، 10 درصد از مالیات بر درامد حاص از فروش کالاهایی که در بورس های کالایی پذیرفته شده و به فروش می رسداز بخشودگی مالیاتی برخوردارند *

معافیت از تشریفات مزایده و مناقصه بر اساس ماده 17 قانون توسعه ابزارهای مالیاتی جدید و بندهای قوانین بودجه سنواتی خرید و فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس های کالایی که با رعایت مقررات حاکم بر این بورس ها مورد داد ستد قرار می گیرند توسط وزارتخانه ها و دستگاه *های دولتی و عمومی و اجرایی نیاز به برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آنها ندارد

امکان بازاریابی و عرضه محصولات در رینگ های داخلی و بین الملل از طریق شبکه کارگزاران عضو و سامانه های بورس انرژی *

امکان تأمین کالاهای مورد نیاز از طریق ساز و کار شفاف و منصفانه بورس انرژی *

امکان تامین مالی و پوشش ریسک عرضه کنندگان از طریق ابزارهای مالی موجود در بورس انرژی *

وجود قراردادهای استاندارد و مشخص همچنین ابزارهای داد و ستد تضمین استاندارد بودن و کیفیت کالاهای مورد معامله در بورس *

آمار معاملات فصلی فرابورس منتشر شد

افزایش 107 درصدی ارزش معاملات ETF نسبت به بهار سال قبل

آمارهای مربوط به گزارش خرداد ماه 1401 معاملات فرابورس ایران، از این حکایت دارد که فصل بهار سال جاری برای معاملات فرابورس ابزارهای داد و ستد نسبت به بهار 1400 پربارتر بوده به طوری که ارزش معاملات سهام در مجموع 57 روز معاملاتی نخستین فصل سال، با رشدی 152 درصدی نسبت به ارزش معاملات سهام در مدت مشابه سال قبل همراه بود. از سوی دیگر آمار ارزش معاملات صندوق‌های قابل معامله (ETF) نیز از رشد چشمگیر 107 درصدی نسبت به سال قبل حکایت داشت. همچنین سهم بازار از معاملات سهام و صندوق‌های قابل معامله به ترتیب از 17.9 درصد و 23 درصد در بهار سال قبل، به 29.7 و 34 درصد در فصل نخست سال جاری رسید.

به گزارش مدیریت ارتباطات فرابورس ایران، شاخص کل فرابورس در واپسین روز خرداد ماه با کاهشی 3.3 درصدی نسبت به آخرین روز اردیبهشت به 20 هزار و 833 واحد رسید، این در حالی است که عملکرد فصلی نشانگر آن است که آیفکس نسبت به ابتدای سال با رشد 13.4 درصدی همراه بوده است.

آمارها نشان می‌دهند ارزش معاملات در خرداد ماه با 513 درصد افزایش به 853 هزار و 218 میلیارد تومان رسید. حجم اوراق مالی که در این ماه مورد معامله قرار گرفت نیز با 145 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به 80 میلیارد و 900 میلیون ورقه رسید. از سوی دیگر در آخرین ماه بهار سال جاری تعداد داد و ستدها به 6 میلیون و 725 هزار دفعه رسید که 23 درصد رشد را نسبت به خرداد سال 1400 نشان می‌داد.

عملکرد خرداد ماه در کنار آنچه که در دو ماه نخست سال جاری گذشت، موجب رشد 335 درصدی ارزش معاملات فرابورس نسبت به بهار سال قبل و رسیدن آن به 2 میلیون و 248 هزار میلیارد تومان در سه ماهه نخست امسال شد. در بهار امسال، حجم معاملات فرابورس نیز رشدی قابل ابزارهای داد و ستد توجه نسبت به سال قبل نشان داد و با افزایش 261 درصدی به 238 هزار و 972 میلیون ورقه رسید.

از سوی دیگر ارزش بازار در روز انتهایی معاملات خرداد به 1927 هزار میلیارد تومان رسید که رشد 11 درصدی را نسبت به ابتدای سال تجربه کرده و عملکرد مثبت فصلی این متغیر را به دنبال داشته است. بررسی داده‌های مربوط به ارزش بازار از این حکایت دارد که بازار دوم فرابورس با 48 درصد، بیشترین سهم از ارزش بازار را در روز آخر خرداد ماه به خود اختصاص داده است.

تفکیک معاملات چه می‌گوید؟

بررسی آمار معاملات به تفکیک از این حکایت دارد که میانگین روزانه ارزش معاملات بازار سهام در این ماه هزار و 818 میلیارد ابزارهای داد و ستد ابزارهای داد و ستد تومان بوده است. این ارزش حاصل تبادل روزانه متوسط 2 هزار و 798 میلیون برگه سهم بوده است که نقطه اوج آن مربوط به روزهای 4 خرداد و 31 خرداد با بیش از 5 هزار میلیون ورقه تبادل مالی بوده است.

بر اساس داده‌های مربوط به داد و ستدها، در خرداد ماه بیشترین ارزش معاملات بازار با میانگین روزانه 37 هزار و 963 میلیارد تومان متعلق به اوراق مالی اسلامی بوده است. همچنین در 21 روز معاملاتی خرداد روزانه به طور متوسط 418 میلیون ورقه مالی اسلامی مورد داد و ستد قرار گرفته است.

از سوی دیگر، بررسی داده‌های مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) نشان می‌دهد که ارزش بازار این معاملات در خرداد ماه، روزانه به طور میانگین 819 میلیارد تومان بوده است. به این ترتیب ارزش کل معاملات ETF ها در خرداد به 17 هزار و 198 میلیارد تومان و ارزش این معاملات در فصل بهار 1400 به بیش از 43 هزار میلیارد تومان رسید که از افزایش 107 درصدی نسبت به بهار سال گذشته حکایت داشت.

بهار سهام سبزتر از سال قبل

در ادامه نگاهی به ارزش معاملات به تفکیک نشان می‌دهد بازار اول فرابورس ایران در خرداد ماه میزبان معاملاتی به ارزش 16 هزار و 424 میلیارد تومان بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 204 درصد رشد کرده است. ارزش معاملات بازار دوم فرابورس هم در این ماه عدد 9 هزار و 822 میلیارد تومان را ثبت کرده است.

داد و ستدهای معاملات سهام در خرداد ماه، توانست ارزش معاملات بازار اول فرابورس را در فصل بهار به 39 هزار و 600 میلیارد تومان برساند که نمایانگر رشدی 261 درصدی نسبت به بهار سال قبل است. بازار دوم فرابورس نیز با 44 درصد افزایش، فصل بهار 1401 را با رشد ارزش معاملات نسبت به فصل مشابه سال قبل به پایان برد و ارزش معاملاتی نزدیک به 28 هزار و 400 میلیارد تومان را ثبت کرد.

نگاهی به معاملات بازار ابزارهای نوین مالی از این حکایت دارد که در خرداد ماه ارزش معاملات اوراق بدهی با 619 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 797 هزار میلیارد تومان رسیده است. در این ماه 8.7 میلیارد ورقه بدهی مورد داد و ستد قرار گرفت که نسبت به خرداد سال قبل با 633 درصد رشد همراه بود.

ارزش معامله صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله هم در ماهی که گذشته به 17 هزار و 198 میلیارد تومان رسید که نشانگر رشدی 125 درصدی نسبت به خرداد ماه 1400 بود. در ماهی که گذشت نزدیک به 13 میلیارد ورقه مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه تبادل شد ابزارهای داد و ستد که 144 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته بود.

ارزش معاملات اوراق گواهی تسهیلات مسکن نیز در این ماه نسبت به آخرین ماه بهار سال گذشته 273 درصد رشد داشت و به 635 میلیارد تومان رسید. حجم اوراق با نمادهای تسه و تملی هم نسبت به مدت مشابه سال قبل با 66 درصد رشد به 4.9 میلیون ورقه رسید.

در آخرین ماه بهار، ارزش معاملات خرد بازارهای سهام و اختیار سهام در فرابورس بیش از 31 هزار میلیارد تومان بود و گروه‌های سرمایه‌گذاری‌ها، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی در صدر جدول صنایع پیشرو در این معاملات قرار گرفتند.

گفتنی است بازار دوم بیشترین ارزش از کل ارزش بازار فرابورس در خرداد ماه را به خود اختصاص ابزارهای داد و ستد داد و بازار پایه و اوراق مالی اسلامی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. گروه «محصولات شیمیایی» بیشترین ارزش کل بازار را از آن خود کرد و «اوراق تامین مالی» و «بیمه و صندوق‌های بازنشستگی» نیز به ترتیب در جایگاه‌های بعدی سهم ارزش بازار از کل بازار قرار گرفتند.

ابزارهای داد و ستد

بازارهای مالی بر اساس نوع دارایی مالی و نوع عقد، سررسید تعهدات مالی و مرحلۀ عرضۀ اوراق بهادار در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:

انواع دسته‌بندی بازارهای مالی

- دسته‌بندی بازارمالی بر اساس نوع دارایی مالی و نوع قرارداد
افراد بر اساس نوع قرارداد یا در تأمین‌مالی مشارکت می‌کنند که در این حالت به آن‌ها سهامدار گفته می‌شود و یا عقد قرض بین افراد و شرکت بسته می‌شود که در این حالت وجوهی به شرکت قرض داده می‌شود و رابطۀ افراد با شرکت در این حالت رابطۀ بستانکاری می‌شود.

- دسته‌بندی بازار مالی بر اساس سررسید تعهدات
بازار پول، بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یکسال است و بازار سرمایه، بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید بیش از یکسال است.

- دسته‌بندی بازار مالی بر اساس مرحلۀ عرضۀ اوراق بهادار
بازار اولیه محلی است که در آن پذیره‌نویسی اوراق بهادار صورت می‌گیرد و افراد برای اولین بار ورقۀ بهادار را از شرکت دریافت می‌کنند در حالی که زمانی که این افراد سهام خود را به فرد دیگری بفروشند، بازار ثانویه شکل می‌گیرد.

فلسفۀ تشکیل بازار ثانویه
دارایی زمانی ارزشمند است که در مواقع لزوم بتوان آن را به اسکناس تبدیل کرد. به عنوان مثال زمانی که افراد سهام شرکتی را برای اولین بار خریداری می‌کنند، در صورتی که نیاز به وجه نقد داشته باشند، سهام خود را در بازار ثانویه به فروش می‌رسانند. بنابراین، بازار ثانویه باید وجود داشته باشد تا بازار اولیه بتواند مسیر خود را ادامه داده و به جمع‌آوری وجوه نقد به شرکت‌ها کمک کند.

سنجش آنلاین سواد مالی

موسسۀ حسابداران رسمی آمریکا سواد مالی را توانایی ارزیابی و مدیریت مؤثر امور مالی شخصی به منظور تصمیم‌گیری‌های عاقلانه در جهت رسیدن به اهداف زندگی و دستیابی به وضعیت مالی خوب تعریف کرده است. آکادمی مالی امید با طراحی آزمون‌های تعیین سطح، امکان سنجش دانسته‌های مالی کاربران را در سه سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته فراهم آورده است. متقاضیان با شرکت در این آزمون، طبق نمرۀ اخذ شده، گواهینامه دریافت می‌کنند.

سه میلیون سهم در تالار بورس خراسان جنوبی داد و ستد شد

در بهمن ماه امسال ۳ میلیون و ۵۷۶ هزار و ۶۰۲ سهم به ارزش ۶۱ میلیارد ریال در تالار بورس خراسان جنوبی داد و ستد شد.

به گزارش برنا از خراسان جنوبی، مدیر بورس منطقه‌ای خراسان جنوبی گفت: مجموع معاملات تالار بورس استان از ابتدای سال تا پایان بهمن به عدد هزار و ۲۹۵ میلیارد ریال رسیده است (آمار معاملات صرفا مربوط به معاملات سیستمی بوده و شامل معاملات آنلاین نیست).

سعید هریوندی افزود: از مجموع معاملات ۳۲ درصد آن مربوط به خرید سهام و ۶۸ درصد آن مربوط به فروش سهام بوده است.

وی با اشاره به برگزاری کلاس‌های آموزشی افزود: در ۱۱ ماه گذشته دو هزار و ۲۸۶ نفر ساعت کلاس آموزشی به صورت مجازی و رایگان در تالار بورس خراسان جنوبی برگزار شد.

هریوندی با بیان اینکه در بهمن ماه شاخص کل ۲ هزار و ۷۹۷ واحد افزایش داشته است، گفت: آمار‌ها نشان می‌دهند که در ۱۰ ماه سال جاری مجموعا ۹ هزار و ۱۱۵ نفر در سامانه سجام از خراسان جنوبی ثبت نام کرده اند.

به گفته وی توصیه می‌شود سرمایه گذارن قبل از ورود به بازار سرمایه شناخت کافی نسبت به بورس، قوانین و مقررات آن و ابزار‌های متنوع قابل معامله در آن (با سطوح متفاوت ریسک) کسب کنند چرا که در بازار سرمایه ابزار‌های متنوعی با سطوح متفاوت ریسک (ریسک بالا تا بدون ریسک) وجود دارد و افراد با توجه به میزان آشنایی با بازارو سطح ریسک مورد قبولشان می‌توانند از این ابزار‌ها خریداری کنند.

رشد 73 درصدی داد و ستد در تالار بورس خراسان‌جنوبی

مدیر بورس منطقه‌ای خراسان‌جنوبی از رشد 73 درصدی داد و ستد در تالار بورس استان طی فروردین‌ماه امسال نسبت به مدت مشابه در اسفندماه سال گذشته خبر داد.

سعید هریوندی، مدیر بورس منطقه‌ای خراسان‌جنوبی امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس از بیرجند اظهارداشت: طی فروردین‌ماه سال جاری ۱۹ میلیون و ۵۰ هزار و ۴۸۳ سهم به ارزش ۱۵۲ میلیارد ریال در تالار بورس خراسان‌جنوبی مورد داد و ستد قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: این میزان در مقایسه با اسفندماه سال گذشته ۷۳ درصد رشد را نشان می‌دهد.

مدیر بورس منطقه‌ای خراسان‌جنوبی یادآور شد: از مجموع معاملات صورت گرفته در تالار بورس استان طی فروردین‌ماه امسال ۳۰ درصد مربوط به خرید سهام و ۷۰ درصد آن مربوط به فروش سهام بوده است.

هریوندی ادامه داد: طی فروردین‌ماه شاخص کل ۱۴۴ هزار و ۹۶۹ واحد افزایش داشته است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۳۲ کارگزاری اعم از تالار اختصاصی، شعبه، دفتر پذیرش و نمایندگی در استان در حال فعالیت هستند، افزود: توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران قبل از ورود به بازار سرمایه شناخت کافی نسبت به بورس، قوانین و مقررات آن و ابزارهای متنوع قابل معامله در آن (با سطوح متفاوت ریسک) کسب کنند.

مدیر بورس منطقه‌ای خراسان‌جنوبی خاطرنشان کرد: در بازار سرمایه ابزارهای متنوعی با سطوح متفاوت ریسک وجود دارد و افراد با توجه به میزان آشنایی با بازار و سطح ریسک مورد قبولشان می‌توانند از این ابزارها خریداری کنند.