دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

در دهه های اخیر بورس در هر نقطه‌ای از دنیا و در هر کشوری به یک بازار رقابتی بزرگ و کامل تبدیل‌شده است و این امر حاصل زیاد بودن تعداد خریداران و فروشندگان سهام در این بازار است. همان طور که می دانید بازار بورس دارای مزایای متعددی است که امر سرمایه‌گذاری در آن را برای هر شخص بیش از پیش جذاب‌تر می‌کند. به عنوان مثال مزیت‌های این بازار شامل در دسترس بودن آن، نقدینگی آن نسبت به بازارهای دیگر، شفاف بودن و قانون‌مند بودن آن و …می‌باشد. با توجه به این تفاسیر، یکی از وظایف مهم و خطیر نهاد ناظر بازار سرمایه، نظارت و کنترل نوسان‌های زیاد در بازار است که این نوسان و قیمت‌ها نیز توسط افراد فعال بازار و بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌گردد. در این مقاله می‌خواهیم راجع به دامنه نوسان قیمت سهام در بازار بورس بپردازیم پس به همین منظور با ما همراه باشید.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

مردم امروزه به‌ منظور سرمایه‌گذاری، می‌توانند از بین بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف یکی از آن‌ها را انتخاب کرده و سرمایه خود را در آن بازار تزریق کنند. یکی از این بازارهای سرمایه‌گذاری، بازارهای مالی است. در بازارهای مالی به ‌خصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگی‌ها و ریسک‌پذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی بازار سرمایه یکسری محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیت‌ها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است. دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر روی قیمت هر سهم تعریف‌شده است. دامنه نوسان در تمامی بورس‌های جهان که به‌منظور کنترل نوسانات موجود تعریف ‌شده است. در بازارهای بورس به ‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا قوانین و مقرراتی وجود دارند. در همین راستا دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها از این ‌دست قوانین به ‌حساب می‌آیند. دامنه مجار نوسان سهام به ‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهام‌داران در نظر گرفته ‌شده است. هر سهم در هر روز کاری دارای یک ‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد و بدیهی است که قیمت سهم فقط در این بازه تعریف ‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد. طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

مزایای دامنه نوسان چیست؟

• یکی از عوامل مهم به ‌منظور جلوگیری در دستکاری قیمت‌ها در بازار بورس، دامنه نوسان قیمت سهام بوده و اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.

• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکان‌پذیر است. در واقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف می‌شود که به سهامداران فرصتی داده‌ شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عمل‌آورند که در آینده نزدیک سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.

• یکی از عوامل مهم در زمینه کاهش تلاطم‌های موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. این امر به این شکل است که دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.

معایب دامنه نوسان چیست؟

تا اینجای مقاله با مفهوم دامنه نوسان قیمت سهام و مزیت‌های آن در بازار بورس آشنا شدیم. حال توجه داشته باشید که با وجود این مزیت‌ها، دامنه نوسان دارای برخی معایب نیز هست که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.

• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به ‌روزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم می‌شود، همین امر باعث می‌شود که قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشد.

• تجربیات و تحقیقات به ‌عمل ‌آمده در این حوزه اثبات می‌کند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود؛ زیرا با وجود آن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشر شده واکنش مناسب نشان دهند. در همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت واقعی آن نباشد.

استثنائات دامنه نوسان

فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به ‌صورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات و چارچوب‌های تعریف ‌شده در بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص به دلیل رخ دادن بعضی از رویدادهای مهم برای شرکت، قانون دامنه مجاز نوسان برداشته ‌شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود. سه روز خاص و حائز اهمیت وجود دارد که در ادامه این بخش به آن‌ها می‌پردازیم:

• بازگشایی سهام بعد از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود.

• بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده به ‌منظور کاهش یا افزایش سرمایه.

• بازگشایی سهام پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا همان eps به‌شرط آنکه از 20 درصد بیشتر باشد.

به حداقل تعداد سهام یک شرکت، حجم ‌مبنا گفته می‌شود که باید در طول روز معامله ‌شده تا قیمت سهم قابلیت افزایش یا کاهش بر اساس سقف دامنه نوسان قیمت سهام را داشته باشد. یکی از اهداف حجم ‌مبنا این است که سرمایه‌گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخصی از سهام، واقعی است؛ زیرا در غیر از این حالت معامله حتی چند سهم هم می‌تواند در قیمت سهم تأثیرگذار بوده و باعث این شود که قیمت‌های غیر واقعی در سهم به وجود بیاید. دو پارامتر قیمت و تعداد سهام منتشر شده هر شرکت، دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ از عوامل تعیین حجم‌ مبنا برای شرکت‌های بورسی است. در همین جهت با افزایش قیمت سهم، حجم ‌مبنا نیز کاهش میابد. توجه داشته باشید که اگر تعداد سهم معامله ‌شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم ‌مبنا باشد، به همان نسبت باید انتظار داشت که درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. حجم ‌مبنا برای سهام فرابورس و سهام شرکت‌ها بعد از برگزاری مجمع، برابر با 1 است. این امر به این معناست که با انجام معامله 1 برگ سهم، قیمت پایانی آن می‌تواند تغییر کند.

دامنه نوسان بازار بورس تهران

محدودیت اعمال ‌شده بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، مثبت و منفی 5 درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهام مدنظر است. در نظر داشته باشید که برای حق تقدم سهام 2 برابر دامنه نوسان عادی سهام است، لذا برای حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی این دامنه در محدوده مثبت 10 درصد تا منی 10 درصد است.

دامنه نوسان بازار فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است؛ اما دامنه نوسان بازار پایه فرابورس با سایر محدودیت‌های نوسان قیمتی متفاوت است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دامنه نوسان بازار پایه

دامنه نوسان قیمت سهام در بازار پایه نسبت به دامنه نوسان تعریف‌ شده در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است. به ‌منظور اعمال شفافیت بیشتر در اطلاعات در سال 1398 تغییراتی در قوانین بازار پایه اتخاذ شد که به دنبال آن، شرکت‌های درج‌ شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند که طبیعتاً دامنه نوسان برای هرکدام متفاوت است.

• هر هفته یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت 12 الی 12:30 انجام می‌شود. دامنه نوسان در این حراج برای تابلوی زرد 6 درصد، تابلوی نارنجی 4 درصد و تابلوی قرمز 2 درصد است.

• در روزهای دیگر معاملاتی هفته و روز دوشنبه قبل از ساعت 12، دامنه نوسان در تابلوی زرد 3 درصد، تابلوی نارنجی 2 درصد و تابلوی قرمز 1 درصد است.

• مبنای بررسی تعیین این دامنه نوسان، قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است.

سخن آخر

تا این بخش از مقاله به ‌صورت کامل متوجه شدیم که در بسیاری از بورس‌های جهان، از دامنه نوسان به ‌منظور جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام استفاده می‌شود. همچنین در بورس تهران نیز این امر از سال 1387 به ‌منظور اعمال محدودیت بر نوسان قیمت‌ها استفاده‌ شده است. زمانی که بازار بورس در شرایط بحرانی یا سقوط به دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ سر می‌برد، اکثر سرمایه‌گذاران به ‌خصوص سرمایه‌گذاران خرد، دچار تصمیمات هیجانی شده و تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی در این حوزه می‌گیرند که مجموع این تصمیمات می تواند منجر به ضرر و زیان سنگین برای سرمایه گذار باشد، درنتیجه این اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام است که منجر به کنترل بهتر نوسان‌ها شده و باعث ثبات بیشتر بازار می‌شود.

دامنه نوسان قیمت در بورس به چه معناست؟

بازار بورس در کشور های مختلف وجود دارد و به صراحت می توانیم این بازار را ، یک بازار رقابتی برای کسب سود و منفعت بیشتر به شمار آوریم. اما آیا می دانید دامنه نوسان قیمت در بورس چیست؟ چرا لازم است پیش از خرید سهام به برخی از این اصطلاحات مهم در بازار بورس توجه کنیم؟

بدون شک تمامی خریداران و فروشندگان سهام، لازم است از قیمت و نوسان قیمت بازار بورس، اطلاعات به دست بیاورند. زیرا هیچ سهام شرکتی در طول یک روز، از قیمت ثابتی برخوردار نیست. دامنه نوسان قیمت سهام شرکت ها هر روز بسته به میزان حداقل قیمت مجاز و حداکثر قیمت مجاز، تعیین می شود.

در واقع باید بگوییم منظور از دامنه نوسان قیمت در بورس، قیمت مجازی است که خریداران و فروشندگان سهام با آن در طول روز به معامله می پردازند.

علت وجود دامنه نوسان در بازار بورس چیست؟

از آنجایی که در بازار بورس ایران کمبود اگاهی های مالی و اشفتگی های قیمت وجود دارد، از سوی دیگر حساسیت بازار به هیجانات و شایعات به خوبی مشخص است، با استفاده از دامنه نوسان قیمت، می توان به راحتی از ضرر و زیان سهامداران خرد و افراد مبتدی که در این بازار فعالیت می کنند، جلوگیری نمود.

در حال حاضر میزان محدودیت نوسان قیمت در بازار های فرابورس و بورس ایران، حداکثر برابر با مثبت ۵ درصد می باشد و حداقل برابر با منفی ۵ درصد است. البته لازم به ذکر است که این دامنه نوسان قیمت برای بازارهای پایه فرابورس و سهام های حق تقدم خرید بورس، اصولا دو برابر است.

یعنی میزان دامنه نوسانی قیمت برای سهامدارانی که در این دو بازار فعالیت دارند، برابر با مثبت ده درصد و منفی ده درصد می باشد. این محدوده مجاز، منجر می شود تا ریسک در بازار بورس کاهش یافته، و از نوسان هیجانی قیمت در بازار به خوبی جلوگیری شود.

لازم به ذکر است که این میزان دامنه نوسان قیمت برای افراد تازه وارد به این بازار سرمایه گذاری،مفید است. اگر بازار دچار ضرر و زیان شود این افراد ضرر سنگین را متقبل نخواهند شد. تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند، بر روی پروفایل خود می توانند به خوبی قیمت مجاز و قیمت پایانی سهام شرکت های مربوطه را مشاهده کنند.

شما می توانید به راحتی دامنه نوسان قیمت را در یک روز با تمام جزئیات مشاهده نمایید. پس از آن اگر قصد خرید سهام داشته باشید، با توجه به این میزان قیمت تخمین می زنید که نوسان قیمت سهام بین چه قیمتی تا چه قیمت خواهد بود.

چه زمانی می توانیم شاهد برداشتن دامنه نوسان قیمت باشیم؟

اصولا وقتی می توان این نوسان قیمت را در بازار نداشت، که شرکت با یک رویداد حائز اهمیت روبه رو شود. مثلا شرکت ها تصمیم به افزایش سرمایه بگیرند، یا اقدام به تقسیم سود نمایند، یا حتی اطلاعات با اهمیت شرکت افشا شود و ….، در این حالت نماد بورسی شرکت برای خرید و فروش سهام متوقف می شود.

در این حالت دیگر نمی توان اقدام به خرید و فروش سهام یک شرکت نمود. در این حالت ناظر بازار، با توجه به اطلاعاتی که نماد شرکت به خاطر آن متوقف گردیده است، ممکن است بر روی دامنه نوسان قیمت تاثیر بگذارد. این مسئله در روز بازگشایی نماد، برداشته خواهد شد.

این نکته کاملا طبیعی است که بر اساس ساز و کار حراج در دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ بازار، باید اجازه داده شود تا اطلاعات هر شرکت عرضه کننده سهام، به خوبی بر روی قیمت سهام و میزان عرضه و تقاضا تاثیر واقعی بگذارد. البته اصولا این تاثیر بر روی دامنه نوسان قیمت روزانه تاثیر می گذارد.

یکی دیگر از زمان هایی که نوسان قیمت برداشته می شود، وقتی است که مجمع عادی سالانه در حال تقسیم سود سهام بین سهامداران است. در این زمان میزان دامنه نوسان می تواند رشد یافته یا کاهش داشته باشد. در حالت دوم نیز وقتی سود هر سهم بیش از ۲۰ درصد تعدیل مثبت یا منفی را تجربه کند، سهم در حالت بدون دامنه قرار خواهد گرفت.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست و تاثیرات آن در بورس

دامنه نوسان قیمت سهام یکی از موضوعاتی است که برای افرادی که در بورس هستند از اهمیت زیادی برخوردار بوده و لازم است افراد نسبت به آن آگاهی کامل داشته باشند. همان‌‌‌‌‌‌طور که می‌‌‌‌‌‌دانید بورس در هر کشور نشان دهنده یک بازار رقابتی است و قیمت سهام توسط افراد با توجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌‌‌‌‌‌گردد. همچنین کنترل نوسان قیمت سهام در بازار از اهمیت زیادی برخوردار است که برای آن قوانینی تنظیم شده و ابزارهایی به وجود آمده است که دامنه نوسان یکی از مهم‌‌‌‌‌‌ترین این ابزار است.

انجام دامنه نوسان به چه صورت است؟

دامنه نوسان در کشورهای بسیاری در دنیا انجام می شود و با استفاده از آن بازار از تلاطم نجات پیدا می‌‌‌‌‌‌کند. هنگامی دامنه نوسان مجاز است که برای هر سهم روزانه امکان یک یا چند معامله وجود داشته باشد و اکنون این میزان برای بورس تهران برابر ۵+ و ۵- است و حق تقدم سهام برابر ۱۰+ تا ۱۰- است. برای مثال اگر یک سهم دیروز قیمتی برابر با ۳۰۰۰ ریال باشد در روزهای بعدی قیمت می‌‌‌‌‌‌تواند تا ۳۱۰۰ ریال افزایش یافته و یا به اندازه ۲۹۰۰ ریال قیمت آن کم شود. البته ناگفته نماند برخی روزها بر اساس مقرراتی که از طرف بازار سرمایه تعیین شده است این قانون حکم فرما نیست. اگر تمایل دارید بیشتر درباره این موضوع بدانید در ادامه با ما همراه شوید.

دامنه نوسان قیمت سهام به زبان ساده

بازار بورس یکی از بازارهای مالی است که مردم علاقه زیادی به سرمایه گذاری در آن دارند. این بازار پیچیدگی های بسیار زیادی دارد که برای جبران آن ها و حل ریسک آن لازم است قوانین ومحدودیت‌‌‌‌‌‌هایی وضع گردد که یکی از این قوانین و محدودیت‌‌‌‌‌‌ها دامنه نوسان قیمت سهام است و در تمامی کشورهای دنیا این قانون وجود دارد. دامنه مجاز نوسان یکی از قوانینی است که برای کنترل نوسان در بازار بورس به کار برده می‌‌‌‌‌‌شود و تصمیم‌‌‌‌‌‌های هیجانی از جانب سهامداران را کنترل می‌‌‌‌‌‌نماید. بر طبق تعریفی که از سازمان بورس استان تهران داده شده است دامنه نوسان قیمت سهام عبارت است از پایین‌‌‌‌‌‌ترین و بالاترین قیمتی که یک سهام در یک یا چند جلسه می‌‌‌‌‌‌تواند به آن قیمت معامله شود یعنی قیمت سهام بین آن دو مقدار مجاز باشد.

مزایا و معایب دامنه مجاز نوسان در بورس

دامنه نوسان دارای مزایا و معایبی است که می‌‌‌‌‌‌تواند بر بازار اثر بگذارد از جمله مزایایی که دامنه نوسان دارد می-توان به موارد زیر اشاره کرد:

مزایا

1. دامنه نوسان باعث می‌‌‌‌‌‌شود سهامداران نتوانند قیمت سهام را دستکاری کنند و در محدوده مشخصی قیمت‌‌‌‌‌‌ها تعیین گردد. دامنه نوسان همچنین برای سهامداران بزرگ محدودیت ایجاد می‌‌‌‌‌‌کند تا نتوانند در هر زمان دلخواه کار افزایش قیمت را انجام دهند.
2. دامنه نوسان قیمت سهام می تواند موجب شود که قیمت واقعی یک سهم تعیین گردد. در واقع با وجود این قانون سهامداران مجبور می‌‌‌‌‌‌شوند قیمتی واقعی‌تر را برآورد کنند تا در آینده نوسانات قیمت و محدودیت‌‌‌‌‌‌های ان بر روی سهام آن‌‌‌‌‌‌ها تاثیر نامطلوب نداشته باشد.
3. دامنه مجاز نوسان تلاطم‌‌‌‌‌‌های بازار بورس را کاهش می دهد و با محدود کردن تغییرات سهام از ایجاد تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند.

اما دامنه نوسان قیمت سهام می‌‌‌‌‌‌تواند معایبی نیز داشته باشد که اطلاع یافتن از آن ها خالی از لطف نیست. از جمله این معایب که قصد داریم خدمت شما بیان کنیم می‌‌‌‌‌‌توان به مواردی نظیر موارد زیر اشاره نمود.

معایب

1. دامنه نوسان از آزاد شدن ارزش یک سهم جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند و در نتیجه می‌‌‌‌‌‌تواند منجر به این شود که یک سهام تمایل داشته باشد در قیمت مشخصی باقی بماند.
2. همچنین این عامل موجب می‌‌‌‌‌‌شود قیمت یک سهم دیرتر کشف شود زیرا از واکنش دادن قیمت نسبت به اطلاعات همان روز جلوگیری می‌‌‌‌‌‌کند و به این ترتیب ممکن است قیمتی که مشاهده می‌‌‌‌‌‌کنید قیمت واقعی آن سهم نباشد.

تاثیر کاهش دامنه نوسان قیمت سهام

با کاهش دامنه نوسان بورس دیدگاه های متفاوتی مطرح گردید. برخی از افراد متعقد بودند که این کاهش دامنه نوسان بورس می‌‌‌‌‌‌تواند منجر به کاهش دامنه سود بورس شود و موجب می‌‌‌‌‌‌شود همه چیز به سمت نقدینگی رفته و این بازار مالی مانند بازار مالی طلا مسکن و … یک بازار غیرمولد و سوداگرایانه باشد. بر خی نیز اعتقاد دارند بازدهی بورس موجب گردیده سازمان مالیاتی از سرمایه گذاران در این بازار مالیات بخواهد. پس در نتیجه کاهش دامنه سود بورس موجب می‌‌‌‌‌‌گردد که سرمایه گذاران مالیات نپردازند. از طرف سازمان بورس اظهار کرده هیچ محدودیتی برای کاهش دامنه نوسان اعمال نگردیده است. از طرف دیگر هر چه دامنه نوسان بیشتر باشد سازمان مالیاتی مبلغ بیشتری می‌‌‌‌‌‌تواند به عنوان مالیات بگیرد بنابراین کاهش دامنه نوسان قیمت سهام از طرف سازمان مالیاتی کشور دلیلی منطقی و قانع کننده نیست.

کاهش دامنه سود بورس

دامنه نوسان بورس بر طبق قوانین بین ۵+ و ۵- بود که چندی پیش از عدد ۵ به دو تغییر کرد و عددی برابر دو درصد شد. در پایان سال ۹۸ کاهش دامنه سود بورس موجب شد که سرمایه گذارانی که در این زمینه فعالیت می‌‌‌‌‌‌کنند شوکه شوند. این در حالی است که برای فرابورس این عدد همچنان ثابت مانده و برابر ۱ درصد شده است. کاهش دامنه نوسان بورس موجب می شود رشد بورس کم شده و بازار کند شود و همچنین ریسک آن کاهش پیدا کند. اما ممکن است این مساله منجر شود بازار بورس کیفیت خود را از دست بدهد و نقدینگی افزایش پیدا کند که در این صورت موجب افزایش قیمت مسکن، طلا و … می‌‌‌‌‌‌شود.

شرایط خاص دامنه نوسان قیمت سهام

دامنه مجاز نوسان قیمت در بازار بورس روزانه است. این در حالی است که در برخی از روزهای سال دامنه نوسان مفهومی نداشته و قانون دامنه نوسات برداشته می شود در این حالت شرکت می‌‌‌‌‌‌تواند سهام خود را بدون در نظر گرفتن نوسان قیمت و دامنه تعیین شده وارد معامله کند. این سه روز که هر سرمایه داری لازم است نسبت به آن‌‌‌‌‌‌ها آگاهی داشته باشد عبارت‌‌‌‌‌‌اند از:

1. هنگامی که سهام بازگشایی شده و سود سالانه تقسیم می شود.
2. بازگشایی سهام بعد از جلسه فوق العاده برای افزایش سرمایه و یا کاهش آن.
3. بازگشایی سهام پس از اعلام eps در شرایطی که مقدار آن از بیست درصد بیشتر نشود.

سخن آخر

دامنه نوسان قیمت سهام یکی از قوانینی است که در بازار بورس اکثر کشورهای دنیا دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ اجرا می‌‌‌‌‌‌شود. این قانون موجب می‌‌‌‌‌‌شود دامنه نوسان قیمت یک سهام در دامنه خاصی محدود شود و به این ترتیب از ایجاد تلاطم در بازار بورس جلوگیری به عمل می‌‌‌‌‌‌آید. به علاوه این قانون موجب می‌‌‌‌‌‌شود که افراد بتوانند سهام خود را در قیمت خاصی معامله کنند و در نتیجه از گرفتن تصمیمات هیجانی و غیرمنطقی و عجولانه سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران جلوگیری به عمل می‌‌‌‌‌‌آید تا نظم بیشتری در قیمت ها وجود داشته باشد و با شیب متعادلی کاهش یا افزایش داشته باشند. در گذشته میزان دامنه نوسان عدد ۵ بود که در حال حاضر به ۲ کاهش پیدا کرده است. این مساله دیدگاه‌‌‌‌‌‌های مختلفی را به دنبال داشته که در این مقاله تلاش کردیم شما را با تاثیرات کاهش دامنه نوسان قیمت و همچنین در نهایت فواید و معایب قانون دامنه نوسان آشنا کنیم.

دامنه نوسان سهام چیست؟

این روزها بورس در هر نقطه‌ای از دنیا و در هر کشوری به یک بازار رقابتی بزرگ و کامل تبدیل‌شده است و این امر حاصل افزایش تعداد خریداران و فروشندگان سهام در این بازار است. بازار بورس دارای مزایای متعددی است که امر سرمایه‌گذاری در آن را برای هر شخص جذاب‌تر می‌کند. مزیت‌هایی نظیر در دسترس بودن آن، نقدینگی آن نسبت به بازارهای دیگر، شفاف بودن و قانون‌مند بودن و …

با توجه به این تفاسیر، یکی از وظایف مهم و خطیر نهاد ناظر بازار سرمایه، نظارت و کنترل نوسان‌های زیاد در بازار است که این نوسان و قیمت‌ها نیز توسط افراد فعال بازار و بر اساس میزان عرضه و تقاضا مشخص می‌گردد. در این مقاله می‌خواهیم به دامنه نوسان قیمت سهام در بازار بورس بپردازیم.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

مردم امروزه به‌منظور سرمایه‌گذاری، می‌توانند از بین بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف، یکی از آن‌ها را انتخاب کرده و سرمایه خود را در آن بازار تزریق کنند. یکی از این بازارهای سرمایه‌گذاری، بازارهای مالی است. در بازارهای مالی به‌خصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگی‌ها و ریسک‌پذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی بازار سرمایه یکسری محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیت‌ها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است. دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر روی قیمت سهم تعریف شده است. دامنه نوسان در تمامی بورس‌های جهان تعریف شده که به‌منظور کنترل نوسانات موجود وجود دارد.

در بازارهای بورس به‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد. در همین راستا دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها ازاین‌دست قوانین به‌حساب می‌آیند. دامنه مجاز نوسان سهام به‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهام‌داران در نظر گرفته‌شده است. هر سهم در هرروز کاری دارای یک‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد و بدیهی است که قیمت سهم فقط در بازه تعریف‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد.
طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

با مقاله ی آموزش نوسان گیری در بورس همراه ما باشید.

مزایای دامنه نوسان

• یکی از عوامل مهم به‌منظور جلوگیری در دست‌کاری قیمت‌ها در بازار بورس، دامنه نوسان بوده که اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.
• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکان‌پذیر است. درواقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف می‌شود تا به سهامداران فرصتی داده شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عمل‌آورند که در آینده نزدیک، سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.
• یکی از عوامل مهم درزمینهٔ کاهش تلاطم‌های موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.

معایب دامنه نوسان

تا اینجای مقاله با مفهوم دامنه نوسان و مزیت‌های آن در بازار بورس آشنا شدیم. حال توجه داشته باشید که باوجود این مزیت‌ها، دامنه نوسان دارای برخی معایب نیز است که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.

• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به‌روزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم می‌شود، همین امر باعث می‌شود که قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشد.
• تجربیات و تحقیقات به‌عمل‌آمده در این حوزه اثبات می‌کند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود؛ زیرا باوجودآن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشرشده واکنش مناسب نشان دهند. به همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت واقعی آن نباشد.

بررسی استثنائات دامنه نوسان

فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به‌صورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات و چارچوب‌های تعریف‌شده در بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص به دلیل رخ دادن بعضی از رویدادهای مهم برای شرکت، قانون دامنه مجاز نوسان برداشته شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود. سه روز خاص و حائز اهمیت وجود دارد که در ادامه این بخش به آن‌ها می‌پردازیم:
• بازگشایی سهام بعد از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود.
• بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده به‌منظور کاهش یا افزایش سرمایه.
• بازگشایی سهام پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا همان eps به‌شرط آنکه از ۲۰ درصد بیشتر باشد.

حجم‌مبنا چیست؟

به حداقل تعداد سهام یک شرکت که باید در طول روز معامله‌شده تا قیمت سهم قابلیت افزایش یا کاهش بر اساس سقف دامنه نوسان را داشته باشد، حجم‌مبنا گفته می‌شود. یکی از اهداف حجم‌مبنا این است که سرمایه‌گذاران اطمینان داشته باشند که نوسانات قیمت سهام درنتیجه خریدوفروش تعداد مشخصی از سهام، واقعی است؛ زیرا در غیرازاین حالت معامله حتی چند سهم هم می‌تواند در قیمت سهم تأثیرگذار بوده و باعث این شود که قیمت‌های غیرواقعی در سهم به وجود بیاید.

دو پارامتر قیمت و تعداد سهام منتشرشده هر شرکت، از عوامل تعیین حجم‌مبنا برای شرکت‌های بورسی است. در همین جهت با افزایش قیمت سهم، حجم‌مبنا نیز کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که اگر تعداد سهم معامله‌شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم‌مبنا باشد، به همان نسبت باید انتظار داشت که درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

به‌منظور کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله “حجم مبنا چیست؟” را مطالعه فرمایید.

دامنه نوسان بازار بورس تهران

محدودیت اعمال‌شده بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهام مدنظر است. در نظر داشته باشید که برای حق تقدم سهام ۲ برابر دامنه نوسان عادی سهام است، لذا برای حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی این دامنه در محدوده مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد است.

دامنه نوسان بازار فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ در بازار فرابورس همانند بازار بورس است؛ اما دامنه نوسان بازار پایه فرابورس با سایر محدودیت‌های نوسان قیمتی متفاوت است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دامنه نوسان بازار پایه

دامنه نوسان قیمت سهام در بازار پایه نسبت به دامنه نوسان تعریف‌شده در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است. به‌منظور اعمال شفافیت بیشتر دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ در اطلاعات در سال ۱۳۹۸ تغییراتی در قوانین بازار پایه اتخاذ شد که به دنبال آن، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند که طبیعتاً دامنه نوسان برای هرکدام متفاوت است.

• در روزهای معاملاتی هفته دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.

سخن آخر

در این مقاله به‌صورت کامل متوجه شدیم که در بسیاری از بورس‌های جهان، از دامنه نوسان به‌منظور جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام استفاده می‌شود. همچنین در بورس تهران نیز این امر از سال ۱۳۸۷ به‌منظور اعمال محدودیت بر نوسان قیمت‌ها استفاده شده است. زمانی که بازار بورس در شرایط بحرانی یا سقوط به سر می‌برد، اکثر سرمایه‌گذاران به‌خصوص سرمایه‌گذاران خرد، دچار تصمیمات هیجانی شده و تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی در این حوزه می‌گیرند. درنتیجه این اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام است که منجر به کنترل بهتر نوسان‌ها شده و باعث ثبات بیشتر بازار می‌گردد.

دامنه نوسان چیست؟

دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر روی قیمت سهم تعریف شده است.

به گزارش نبض بورس، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

مردم امروزه به‌ منظور سرمایه‌گذاری، می‌توانند از بین بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف، یکی از آن‌ها را انتخاب کرده و سرمایه خود را در آن بازار تزریق کنند. یکی از این بازارهای سرمایه‌گذاری، بازارهای مالی است. در بازارهای مالی به‌ خصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگی‌ها و ریسک‌پذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی بازار سرمایه یکسری محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیت‌ها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است.

دامنه نوسان عاملی است که از ابتدای شروع فعالیت بازار بورس و معاملات سهام، بر قیمت سهم تعریف شده است همچنین باید گفت امر مذکور در تمامی بورس‌های جهان تعریف وجود دارد که به‌منظور کنترل نوسانات موجود از آن استفاده می شود.

در بازارهای بورس به‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد که به طور مثال میتوان به دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها ازاین‌دست قوانین اشاره کرد.

دامنه مجاز نوسان سهام به‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهامداران در نظر گرفته‌شده است. هر سهم در هر روز کاری دارای یک‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد و بدیهی که قیمت سهم فقط در بازه تعریف‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد.

طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

مزایای دامنه نوسان

• یکی از عوامل مهم به‌منظور جلوگیری در دست‌کاری قیمت‌ها در بازار بورس، دامنه نوسان بوده که اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.

• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکان‌پذیر است. درواقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف می‌شود تا به سهامداران فرصتی داده شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عمل‌آورند که در آینده نزدیک، سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.

• یکی از عوامل مهم درزمینهٔ کاهش تلاطم‌های موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.

معایب دامنه نوسان

تا اینجای مقاله با مفهوم دامنه نوسان و مزیت‌های آن در بازار بورس آشنا شدیم. حال توجه داشته باشید که باوجود این مزیت‌ها، دامنه نوسان دارای برخی معایب نیز است که در ادامه این مطلب به آن می‌پردازیم.

• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به‌روزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم می‌شود همین امر عامل اثر گذاری که موجب می شود قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشد.
• تجربیات و تحقیقات به‌عمل‌آمده در این حوزه اثبات می‌کند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود؛ زیرا باوجودآن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشرشده واکنش مناسب نشان دهند. به همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟ واقعی آن نباشد.

بررسی استثنائات دامنه نوسان

فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به‌صورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات و چارچوب‌های تعریف‌شده در بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص به دلیل رخ دادن بعضی از رویدادهای مهم برای شرکت، قانون دامنه مجاز نوسان برداشته شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود.

• بازگشایی سهام بعد از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود.
• بازگشایی سهام پس از مجمع فوق‌العاده به‌منظور کاهش یا افزایش سرمایه.
• بازگشایی سهام پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا همان eps به‌شرط آنکه از ۲۰ درصد بیشتر باشد.